اتحادیه انجمن‌های علمي گروه حقوق ایران

	اهانت به رئیس جمهور؛ از نقض قانون تا خدشه بر جمهوریت نظام بر این اساس به نظر می رسد قوه قضاییه در ادای رسالت سترگ خود به عنوان حامی حقوق شهروندی و حافظ حقوق عمومی، باید با عاملین، مسببّین و مباشرین این حادثه برخورد جدی نماید تا ضمن احقاق حقوق عامه، زمینه حدوث چنین رفتارهای ناهنجارگونه و تفرقه افکنانه ای، برچیده شود.

	تجلی گاه ستارگان آسمان ایثار بر بال فرشتگان زمین امروز، میلاد بانویی است که واژگان ایثار و صبر و استقامت را در قاموس انسانیت، معنایی دیگر بخشید؛ او که به رغم تمام ناملایمات و سختی ها، استوار ایستاد، طاقت از کف نداد و تا آخرین لحظه با تنی رنجور و زخمی مهجور، مرهم دردهای بهترینِ انسانها بر روی زمین شد.

	عملکرد مکرون در قبال کاریکاتور موهن به ساحت نبی مکرم اسلام (ص)... آزادی بیان از جمله حق های آدمیان است که تقریبا در تمامی اسناد عام بین المللی و منطقه ای حقوق بشر، اسناد موضوعی این دو گستره و قوانین اساسی کشورها مورد شناسایی قرار گرفته است. این حق به اعتبار جایگاهی که در پیرابند نظام حقوق بشر دارد در زمره حق های بنیادین به شمار می آید. به دیگر سخن، این حق جانمایه حیات بشری ست و بدون آن، انسان به ماهو انسان قوام نمی یابد. بدین ترتیب، تصور انسان بدون ازادی بیان ناممکن است. از همین رو، مواجهه با حق بر آزادی بیان در نظام های حقوقی حائز اهمیت راهبردی است.

	پاندمی کرونا و مسئولیت شهروندان تهران - ایرنا - به راستی ادای تکالیف اجتماعی از سوی سایر شهروندان در مقابل مجاهدت کم نظیرِ سفیران سلامت تا چه حد می‌تواند به توفیق کادر درمان در مقابله با همه گیری و کنترل کرونا، مساعدت ورزد و نقش دولت، در ایجاد اقناع عمومی نسبت به پذیرش مسئولیت در این خصوص چیست؟

	حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی حقوق بشر، میراث مشترک بشری و تجربه زیست انسان ها بر کره خاکی است. حقوقی که به واسطه سرشت یکسان آدمیان، در میان تمامی ملل جهان، محترم و مغتنم شناخته می شود. با این همه، به لحاظ مبانی و جلوه های حقوق بشری، میان مکاتب و مشارب فکری، اختلافاتی در ترسیم قلمرو و تبیین مصادیق اصول حقوق بشر حادث می گردد.

	مقاله: آمریکا؛ حقوق بشر و آغازی بر یک پایان وقایع اخیر نشان داد که حقوق بشر بر ساخته بر یاخته های اخلاق سکولار، تا چه اندازه سطحی، تبلیغاتی و رونما، و در عین حال با ستون ها و بن مایه ای سست و لرزان، است. دولتمردان آمریکا که در چند ماه گذشته به واسطه ضعف مفرط در مدیریت و کنترل پاندمی کرونا، قرار گرفتن در رأس آمار تلفات انسانی، نادیده انگاشتن حق بر سلامت شهروندان خود و انفعال در سایه فراکنی و اتهام پراکنی، زیر تیغ اعتراضات و انتقادات قرار گرفته بود، اینک در گردابی بزرگتر و وسیعتر گرفتار آمده است.

	مقاله: روز قدس؛ مشعلی که خاموش نخواهد شد... جمعه ی پایانی ماه مبارک رمضان، مقطعی حساس در تاریخ معاصر اسلام و آزمونی بزرگ برای بشریت و شرافت و کرامت انسانی به شمار می رود. روزی که با درایت معمار کبیر انقلاب، بر اذهان آزادی خواهانِ جهان نقش بربست تا بساطِ نقشه های شوم ستمگران تاریخ را برچیند. با تدبیر آن رهبر فرزانه، در پسِ صفای باطن و توجه قلوب به حقایق و ارزشهای والای انسانی و اخلاقی در این ماه کریم، عرصه ای برای مومنان و مسلمانان جهان فراهم گردید، تا با یکدلی و یکرنگی، صداقت، حق جویی و عدالت طلبی خود را به اثبات برسانند....

	مدیریت کرونا و آزمون حقوق شهروندی از مهمترین وجوهی که در پرتو تهاجم کرونا در جوامع سیاسی و نظام های ملی به چالش کشیده شد، وضعیت شهروندی و شاخص حقوق شهروندی در محکی جدی بود. حقوق شهروندی به رغم ریشه یابی در حقوق طبیعی و بنیادین بشری، حاصلِ نوزاییِ نظریِ معاصر در عرصه های انسانشناختی، جامعه شناختی و حقوق است......

	امتحان بزرگ الهی قابل توجه پزشکان متعهد و خدمتگزار کشور عزیزمان ایران .....

	فقه بیماری های واگیر فقه اسلامی حاوی قواعدی است که بر اساس آن قواعد کلی، فقیهان حکم مصادیق و فروعات را استخراج می کنند. در میان این قواعد کلیه قواعدی که بیانگر احکام ضمانات است، نه تنها برگرفته از منابع نقلی است، بسیاری از آنها مستندبه احکام مسلّمه عقلیه می باشد.

	در ستایش سفیران سلامت این روزها که ایران عزیزمان در تلاطم دریای مواج زمان، گرفتار در محاصره طوفانِ سهمگین کرونا است و دست تقدیر آتشی دیگر بر خرمن مردم افکنده ما را مرهمی جز صبر و شکیبایی نیست.

	کرونا در کشاکش حقوق فردی و اجتماعی در سالی مشحون از بحران ها، مملو از فرازها و عاری از نشیب ها، جامعه ایرانی در معرض ابتلاهای طبیعی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی عدیده ای قرار گرفت. هجمه هایی که در اکثر موارد به ویژه با خباثت و خوشوقتی کاذبِ جریان اقتدارگرا و ایادی تفرقه افکن آنها در نظام بین الملل، توأم می شد؛ لیکن به رغم تنگناهای پیش آمده و ضعف های موجود، جامعه ایران، هر بار قامت خم نکرد و پیوسته به راه خود ادامه داد.

	امتحان بزرگ الهی قابل توجه پزشکان متعهد و خدمتگزار کشور عزیزمان ایران سید مصطفی محقق داماد

	وضعیت کرونایی و وظیفه اخلاقی ما پویش "#دلگرم_باش_ما_هم_کنار_شما_هستیم"

	در جستجوی صلح و عدالت برای کودکان تروریسم به مثابه جنایتی کور در هر زمان و مکانی علیه افراد انسانی به ویژه کودکان ارتکاب می‌یابد. بی‌توجهی به کودکان چه به عنوان قربانی و چه به عنوان کودک می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به آنان وارد کند. کودکان آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه هستند و وقتی قربانی ترور می‌شوند، زندگی آینده آنان و خانواده شان تحت تأثیر قرار می‌گیرد. کودکان قربانی ترور معمولاً ویژگی‌های مشترکی مثل فقر، سن جوان، تحصیلات کم و فقدان موقعیت‌های شغلی دارند. گروه‌های مسلح و تروریست ها به طور کل افراد بی‌دفاع را هدف قرار می‌دهند. در کشورهایی مث

	مقاله: جراحی زیبایی؛ گزاره ناتمام تقنینی از چند دهه ای قبل موضوع جراحی زیبایی و تکثر و تنوع دامنه آن در کشور ما، مسائل و دغدغه های اجتماعی، شرعی، حقوقی و اخلاقی مختلفی را برانگیخته است. در این رابطه آثار پژوهشی و مقالات بسیاری نیز از جمله در چارچوب مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، به رشته تحریر درآمده اند.....

	نهاد وکالت و حمایت از حقوق شهروندی وقتی از واژگان شهر ترمیمی، شهروند جهانی، حقوق بشر، حقوق شهروندی و عدالت ترمیمی سخن می گوییم این واژگان و اصطلاحات مولفه های اساسی مدرنیته بلکه پست مدرنیسم هستند و باید به واکاوی این موضوع بپردازیم که فرهنگ ایرانی چگونه در این شهر سنت و مدرنیسم را با هم جمع و فضای جدیدی فرا روی ما می‌گذارد.

	حقوق شهروندی و حقوق بشر در نگاه نخست شاید گمان رود که مهم‌ترین دستاورد عصر تجدد، پیشرفت علوم و فنّاوری است، در حالی که دستاورد اصلی عصر حاضر را باید شناسایی حقوق انسان در برابر مشارکت در انجام امور جامعه دانست. در حقیقت، وجود چنین گرانیگاهی موجب می شود آدمیان به مثابة «شهروندِ» جامعه و نه رعیتِ دولت و حاکم نامیده شوند. از این ‌رو، می توان آشکارا گفت ازجمله پدیده‌هایی که در عصر تحولات سیاسی و اجتماعی در جهان بیش‌ از پیش بدان توجه شده، پدیدة‌ شهروندی و حقوق مرتبط و مترتب بر آن است.

	حقوق بشر؛ از جهان شمولی تا نسبی گرایی اعلامیه جهانی حقوق بشر منزلت ذاتی و حقوق یکسان و انتقال ناپذیر برای همه اعضای خانواده بشری را به عنوان اساس آزادی، عدالت و صلح در جهان اعلام داشته است و برای اولین بار، حقوقی را برای تمامی انسانها فارغ از رنگ، نژاد، جنس، زبان، عقیده، اصالت، مورد شناسایی قرار داده و خصوصیاتی از قبیل جهان شمولی، سلب ناشدنی، انتقال ناپذیری، عدم تبعیض و برابری طلبی، به هم پیوستگی و تفکیک ناپذیری را برای این حقوق به رسمیت شناخته است.

	اخلاق شهروندی؛ گمشده جامعه امروز ما «هیاکودای ساکاماتو» اندیشمند برجسته ژاپنی اخلاق زیستی یک دهه قبل مقاله‌ای منتشر کرد تحت عنوان ‏‏«فرهنگ شرقی و جهانی شدن اخلاق زیستی» که برگردان آن را در شماره نخست فصلنامه علمی پژوهشی اخلاق پزشکی منتشر کرده‌ام.

	حقوق شهروندی و حق کار شایسته درخصوص ماده ۷۹ منشور حقوق شهروندی مبنی بر بهره مندی شهروندان از آموزش‌های لازم برای مشاغل،به منظورتحقق این مهم لازم است تا وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت ورزش و جوانان، وزارت آموزش و پرورش و سایر سازمان‌هایی که با نیروی انسانی در ارتباط هستند، ستاد عالی راهبری آموزش و اشتغال داشته باشند و در پی آن نقشه جامع آموزش و اشتغال کشور مبتنی بر آموزش‌های نهادهای آموزشی رسمی و منطبق با نیاز بازار کار فعلی و آتی را طراحی کنند.

	مقاومت در پرتو فضای همدلی و وحدت ترسیم چارچوب فضای کنونی جامعه توسط رییس جمهور محترم در جمع مدیران و کارگزاران دستگاه اجرایی مبیّن این واقعیت است که بر خلاف گذشته که تبلور عینی جنگ علیه یک کشور را در لشکر کشی و حمله نظامی می دیدیم امروزه جنگ ها هم چهره نامیمون خود را به اشکال نوینی داده اند که جنگ نیابتی، جنگ روانی، جنگ اقتصادی نمونه های عینی آنست. در قبال این پدیده نامیمون بزعم رییس جمهور محترم سه رویکرد اساسی فراروی کشورهاست؛ مقاومت، مذاکره یا تسلیم.

	تحریم تحریم ها در پرتو دکترین مقاومت با توجه خاص کشورها به حاکمیت قانون در عرصه داخلی و بین المللی، باید با یکجانبه گرایی برخی کشورها که با نگاهی یک سویه و با نقض آشکار قواعد بین المللی، و اصل مصونیت کشورها، قوانین داخلی خود را بر دیگر کشورها و فراتر از آن بر حقوق بین الملل تحمیل می نمایند به مقابله پرداخت. یکی از روشهایی که برخی از این کشورها به منظور عدم پایبندی به حاکمیت قانون در عرصه بین المللی به کار می برند، عدم تصویب برخی معاهدات بین المللی و یا در صورت تصویب خروج از این معاهدات است. ایالات متحده آمریکا که خود را طلایه دار دموکراسی و حق

	مقاله: تحریم تحریم ها در پرتو دکترین مقاومت با توجه خاص کشورها به حاکمیت قانون در عرصه داخلی و بین المللی، باید با یکجانبه گرایی برخی کشورها که با نگاهی یک سویه و با نقض آشکار قواعد بین المللی، و اصل مصونیت کشورها، قوانین داخلی خود را بر دیگر کشورها و فراتر از آن بر حقوق بین الملل تحمیل می نمایند به مقابله پرداخت. یکی از روشهایی که برخی از این کشورها به منظور عدم پایبندی به حاکمیت قانون در عرصه بین المللی به کار می برند، عدم تصویب برخی معاهدات بین المللی و یا در صورت تصویب خروج از این معاهدات است. ایالات متحده آمریکا که خود را طلایه دار دموکراسی و حق

	حمایت اجتماعی از کودکان کار و خیابان پدیده کودکان کار و خیابان یکی از معضلات گریبانگیر در شهرهای بزرگ است . عواملی مانند نهادهای اجتماعی از جمله خانواده و مدرسه،فقر اقتصادی، آسیب زا بودن محلات حاشیه نشینی که این کودکان در آن سکنا می گزینند، فقدان نظارت کافی از سوی سازمان های مسئول،تک سرپرستی و نداشتن شغل سرپرست همه و همه دست به دست هم داده اند تا پدیده کودکان کار و خیابان به عنوان مشکلی صعب العبور در شهرهای بزرگ کشور خودنمایی کند.

	مقاله: حقوق شهروندی و اورژانس اجتماعی حق حیات، سلامت، کیفیت زندگی، حق کرامت و برابری انسانی، حق آزادی و امنیت شهروندی، حق بهرهمندی از اورژانس اجتماعی، حق مشارکت در تعیین سرنوشت،حق تشکیل و برخورداری از خانواده از جمله حقوق شهروندان است. رشد آسیبهای اجتماعی از قیبل اعتیاد، طلاق و اختلالات روانی موجب افزایش خشونتهای خانگی، کودکآزاری، خودکشی و ... شده است. افزایش این آسیبها موجب بروز بحران اجتماعی میگردد. سازمان بهزیستی با هدف رسیدگی به مشکلات زنان، کودکان، سالمندان و اقشار آسیبدیده طرح اورژانس اجتماعی را با هدف احقاق حقوق شهروندان ایجاد کرده است

	عید نوروز و دیپلماسی حقوقی و قضایی نگارنده این سطور که مسئولیت کمیته انتقال محکومان جمهوری اسلامی ایران را بر عهده دارد و در سه سال گذشته در راستای تحقق سیاست های حقوقی و قضایی کشور، انتقال محکومان به حبس بویژه محکومان منطقه قفقاز یکی از دغدغه های فکری او بوده است را اعتقاد بر آن است که مبادله 287 نفر محکوم به حبس در نقطه صفر مرزی بین ایران و ترکمنستان در پی سفر تاریخی رییس جمهور محترم به این کشور، دیپلماسی فعال حقوقی و قضایی جمهوری اسلامی ایران را در بستر« دیپلماسی نوروز » به نمایش گذاشت.

	خشونت علیه کودکان در نظام حقوقی ایران کودکان همانند انسانی کامل از کرامت و شرافت برخوردارند. آنان سازندگان فردای اجتماع اند و پویایی و توسعه جامعه را تضمین می کنند از این رو بی توجهی به وضعیت و سرنوشت کودکان، دوام جامعه انسانی را به خطر می اندازد و تضییع حقوق آنان بسان تضییع حقوق تمامی جامعه و بشریت است.

	حقوق شهروندی و چهارشنبه سوری با نزدیک شدن به ایام آخر سال و فرا رسیدن شب چهار شنبه سوری نگرانی های شهروندان مخصوصا خانواده ها در خصوص صدمات حاصله از مواد منفجره زیاد می شود بطوری که در این روز همه در تب و تاب سریع رسیدن به خانه قبل از غروب آفتابند. کارمندان به ویژه خانم ها در ادارات وشرکت های مختلف بدنبال این هستند که هرچه سریعتر به خانه برسند تا در مسیر برایشان حادثه ای پیش نیاید.

	مقاله: حقوق شهروندی و استعمال دخانیات استعمال دخانیات به عنوان یکی از مهم ترین عامل مرگ و میر در جهان شناخته شده و در سال های اخیر مصرف آن رواج گسترده ای داشته است. با افزایش مصرف مواد دخانی عوارض و آثار زیانبار آن نیز فزونی می یابد. همه افراد جامعه کمابیش با شکل مستقیم و مشهود تضییع حقوق شهروندی به وسیله مصرف دخانیات آگاهند. به موجب ماده 6 منشور حقوق شهروندی: شهروندان حق دارند از محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی و دینی و تعالی معنوی برخوردار شوند. دولت همه امکانات خود را برای تأمین شرایط لازم جهت بهره مندی از این حق به کار می گیرد

	تهدید به جنگ در مقّر صلح و روز جهانی صلح این چه فرهنگ و تمدنی است که نخبگانش بزرگترین گروه تروریستی تاریخ را در منطقه به وجود آورده و از او حمایت کرده اند و میلیون ها کشته و زخمی و آواره و چندین کشور را به نابودی کشانده اند و هم اکنون نیز با تبلیغات و سیاست و سلاح و لجستیک از آنان حمایت می کنند اما کشوری را که در خط مقدم مبارزه با تروریسم قرار دارد و با همه توانش برای نابودی تروریسم تلاش می کند، حامی تروریسم می خوانند. مردم جهان بیدار شده اند و دولتمردان پی برده اند که در این صف آرایی سهمگین، چگونه سخنان برآمده از متن یک ملت بزرگ و صاحب تمدن در خانه صلح بر دل می نشیند و چگونه سخنان سخیف برآمده از ادبیات کابویی نفرت آمیز به گوشه عزلت رانده می شود.

	حقوق بشر در گرداب تحولات جهانی پس از فرو نشست شعله های جنگ جهانی دوم، که ذائقه خاطر بازماندگان و افکار عمومی جهان را مشحون از تلخی ها و ناامیدی ها کرده بود، ضرورت همگرایی ملل متحد جهت پاسداشت حقوقی ثابت و سلب ناشدنی در میان شهروندان دهکده جهانی، بیش از پیش احساس می شد؛ این امر خود منجر به تصویب اسناد مختلف و اتخاذ رویکردهای اجرایی و تأسیس نهادهای مجری یا حامی حقوق بشر، گردید. در این میان، تناوش به فصلی مشترک از سوی دولتها جهت ترویج کرامت انسانی و حفظ آزادی و رعایت برابری افراد در عرصه داخلی و بین المللی، به تدریج، تبلور مفهومی حقوق بشر و انعکاس موضوعی آن را در اسناد مهم بین المللی و همچنین قوانین اساسی بسیاری از کشورها، رقم زد....

	بیوتروریسم و حقوق بشر با توجه به مخاطراتی که امنیت ملی و بین المللی را تهدید می کند، بیوتروریسم را به لحاظ ویژگی های خاص آن باید خطرناک ترین تهدید توصیف کرد. دنیای معاصر سرشار از مخاطراتی است که امنیت کشورها را به مخاطره می افکند که در این میان باید خطرات بیوتروریسم را حتی از تروریسم و سلاح های شیمیایی نیز جدی تر دانست. در بیوتروریسم دشمن دست به اقدامات تخریبگر و ناپیدایی می زند که هم پیشگیری از آن بسیار دشوار و هم راهکارهای کشف و مقابله با آن دشوارتر است. بیوتروریسم هم سلامت و هم امنیت جامعه را نشانه می رود و از این جهت باید آن

	حقوق شهروندی و انتخابات یکی از مهم ترین حقوق اساسی مردم در جامعه، حق تعیین سرنوشت است. این حق، از جمله حقوقی است که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آن را به رسمیت شناخته است. از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) حق تعیین سرنوشت از حقوق اساسی مردم می باشد که به موجب آن، هر ملتی باید سرنوشت خودش را خودش معین کند. از دیدگاه امام (ره)، نه تنها همه مردم دارای حق رأی هستند، بلکه اساس حق مشارکت و تعیین سرنوشت نیز برای همه مردم وجود دارد و تمامی اقشار مردم اعم از مرد و زن باید در سرنوشت خود مشارکت داشته باشند....

	منشور حقوق شهروندی در کشاکش اندیشه موافقان و مخالفان دکتر محمود عباسی -رئیس اتحادیه انجمن های علمی گروه حقوق ایران بررسی کرد: منشور حقوق شهروندی در کشاکش اندیشه موافقان و مخالفان

	حقوق شهروندی زمان و مکان نمی شناسد حقوق شهروندی مجموعه‌ای از ارزش‌هاست که ریشه در فرهنگ، تمدن اسلام و ایران دارد. مرجع حقوق شهروندی در ادبیات دینی، فقهی و حقوقی ما حق‌الناس است‌، اهمیت این حقوق تا بدانجاست که یک فصل از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به حقوق ملت و حقوق شهروندی اختصاص پیدا کرده است. موضوعات و مباحث حقوق شهروندی را می‌توان در جای جای قانون اساسی، سیاست‌های کلی نظام، اسناد بالادستی‌، سند چشم‌انداز، قوانین و مقررات جاری جستجو کرد....

	ارتقای حقوق کودک در گرو اخلاق و کرامت انسانی ارتقاء حقوق کودک در ارتقاء سطح زندگی کل جامعه نهفته است. راه اشتباه این است که ما بخواهیم در میان این‌همه آشفتگی و غوغای بشری و روابط فرسایشی بین‌المللی، جنگ و تضادهای فرهنگی، توده‌های متشنج اقتصادی و انانیت افراد، گروه‌ها و تفکرات مختلف از گوشه و کنار زمین به دنبال تفسیر و تصویب قانون، کنوانسیون و یا تشکیل سازمان‌های حمایتی و راه‌حل‌های این‌چنینی بدون پشتوانه روح عمومی و اخلاق مدار باشیم. انسان متمدن و پرادعای امروز بیش از گذشته دچار مشکل و بحران شده است چراکه گستره جنگ‌ها و میزان آوارگی‌ها و سرگشتگی‌های بشر در حال فزونی است.....

	حقوق کودک و کرامت انسانی در مسلخ جهل در گیرودار ادعاهای غرب و شرق و مکاتب زمینی و آسمانی، در میان اندیشه‌های بلندبالا و نظریات پرادعا، قطعنامه‌های سیاسی، کنوانسیون‌های حقوق بشری و قوانین ریزودرشت ملی و بین‌المللی بعد از قرن‌ها خشونت و آسیب، گویی هنوز خرد انسان برای رسیدن به صلح و دوستی راه به‌جایی نبرده و تقدیر این است که تقویم تاریخ تکرار شود و در کنار دیگر اقشار آسیب ‌دیده، کودکان قرن بیست و یکم همچنان آسیب ‌پذیرترین طیف از جوامع انسانی باشند....

	حقوق شهروندی و توجه به کرامت انسانی افراد مبتلا به معلولیت مقدمه شهروندی از جمله مفاهیم نو پدیدی است که به طور ویژه‌ای به برابری و عدالت توجه دارد و در نظریات اجتماعی، سیاسی و حقوقی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. مقوله "شهروندی" وقتی تحقق می‌یابد که همه افراد یک جامعه از کلیه حقوق مدنی و سیاسی و اجتماعی برخوردار بوده و همچنین به فرصت‌های مورد نظر زندگی از حیث اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی دسترسی آسان داشته باشند.....

	حقوق شهروندی و شهروند مسوول شهروند کسی است که به دلیل عضویت در یک واحد سیاسی یعنی دولت - کشور، دارای حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. به این ترتیب شهروندی ارتباطی وثیق با مقوله تابعیت دارد. با وجود این، عنصر فارقی که شهروندی را از تابعیت قابل تمیز می‌نماید، حقوق بشر است. به واقع حقوق بشر مرز میان شهروندی و تابعیت است. حقوق شهروندی برخلاف حقوق بشر که همه انسان‌ها را صرفنظر از نژاد، ملیت، دین و زبان در بر می‌گیرد، محدود است. زیرا حقوق شهروندی صرفاً در رابطه فرد با دولت و جامعه سیاسی معنا پیدا می‌کند.

	دانستنی‌های حقوقی: حقوق شهروندی در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی کاوش در آیات، روایات و سیره ائمه معصومان (علیهم‌السلام) مبین توجه هدفمند دین مبین اسلام و مذهب شیعه به آسایش و آرامش دنیوی و سعادت اُخروی هر شهروند است...

	حقوق شهروندی و نهادهای مدنی از جمله راهکارهای تحقق حقوق شهروندی تقویت نهادهای مدنی است. به طور کلی جامعه مدنی و سازمان های غیردولتی یا مردم نهاد واجد نقشی تعیین کننده در حوزه حقوق شهروندی هستند. سه ویژگی بارز جامعه مدنی غیر انتفاعی بودن، داوطلبانه بودن و غیر سیاسی بودن آن است. این ویژگی ها موجب می شود فعالیت های سازمان های مردم نهاد در زمینه حقوق شهروندی، به ارتقاء فرهنگ شهروندی و اخلاق شهروندی در سطح جامعه کمک شایانی نماید....